Risico infectie prostaatbiopsie bestrijden met subsidie of transperineaal prikken?

Met een subsidie van ruim een half miljoen zal ZonMw, de subsidie-instantie voor wetenschappelijk onderzoek in Nederland, een onderzoek ondersteunen dat wordt uitgevoerd bij het Radboudumc. Het betreft het terugdringen van infecties bij prostaatbiopsieën voor de diagnose van prostaatkanker. Het is een gezamenlijke inspanning van de afdelingen medische microbiologie, epidemiologie en urologie.

Steeds meer infecties na biopsie prostaat via anus/darm

Het is bekend dat bij een transrectale prostaatbiopsie, noodzakelijk voor het ontdekken van prostaatkanker, steeds meer infecties voorkomen. Deze prostaatbiopsie wordt meestal transrectaal (via de anus) door de darm heen genomen. Op deze manier kunnen in de darm voorkomende bacteriën in de prostaat terecht komen en daar infecties veroorzaken. Deze infectiekans is de laatste jaren sterk toegenomen door het steeds vaker voorkomen van resistente bacteriën in de endeldarm.

In het onderzoek zal worden onderzocht of die infecties met het gebruik van gerichte antibiotische therapie kunnen worden teruggedrongen. Bij het onderzoek zal ook het Catharina Ziekenhuis (Eindhoven) worden betrokken. De uiteindelijke doelstelling van dit onderzoek is het ontwikkelen van een landelijke richtlijn.

Fusie biopsie kan veilig via huid: nauwelijks nog infectiegevaar

Toch rijzen er bij dit onderzoek de nodige vraagtekens. Het is duidelijk dat de transrectale biopsie op zijn retour is als standaardprocedure. Met de ontwikkeling van MRI van de prostaat en de mogelijkheid tot fusiebiopsie kunnen biopsieën veel doelgerichter worden uitgevoerd. Deze biopsieën worden steeds meer transperineaal uitgevoerd, d.w.z. via de huid, tussen de balzak en de anus (de zgn. ‘damstreek’).

Door fusie van de MRI en een real time transrectale echografie kan het vastgestelde letsel, dat life in 3D op een scherm wordt geprojecteerd, via de ‘dam’ gericht worden aangeprikt. Er hoeft dan niet door een reeds geïnfecteerde endeldarm worden geprikt. De huid kan immers worden gedesinfecteerd waardoor de kans op infectie tot praktisch nul worden gereduceerd.

Fusiebiopsie als nieuwe standaardmethode

Er zijn steeds meer centra die deze transperineale fusiebiopsieën uitvoeren. Het vraagt een inspanning van de uroloog om deze techniek te leren en af te stappen van de gebruikelijke manier van het afnemen van biopsieën maar het is duidelijk dat deze nieuwe fusiemethode uiteindelijk de standaardmethode zal worden. De snelle ontwikkelingen in die richting in de Verenigde Staten zullen uiteindelijk bepalend zijn.

Bij Andros wordt deze transperineale fusiebiopsie sinds bijna twee jaar uitgevoerd. Er zijn inmiddels meer dan 350 patiënten op deze manier gebiopteerd en tot op heden is er geen enkele infectie vastgesteld. Bovendien kan deze biopsie, die poliklinisch onder lokale verdoving wordt gedaan, zonder antibioticabescherming worden uitgevoerd. Het is dus de vraag of het nu gesubsidieerde onderzoek niet achter de feiten zal aan hobbelen.