Waarom wielrenners steeds vaker en jonger kampen met een verdoofde penis

Dokter Herman Leliefeld, uroloog van beroep, ziet in zijn praktijk gemiddeld twee keer per week mannen met penisproblemen door wielrennen. Normaal gesproken gaat het om mannen van rond de vijftig, maar omdat wielrennen ook onder jongeren steeds populairder wordt, komen penisproblemen steeds vaker voor bij twintigers. Een verdoofde penis, erectiestoornis of verdoofde balzak zijn een paar van de verschijnselen.

Dokter Leliefeld schreef al eens een blog over de risico’s van wielrennen bij mannen, die volgens hem meer aandacht moeten krijgen. De uroloog vermoedt dat veel amateurwielrenners met penisproblemen kampen, maar deze niet bij een dokter durven melden. Lees het interview met uroloog Herman Leliefeld over wat de risico’s van wielrennen precies zijn en waarom er meer informatie verstrekt moet worden.

Blessure door fietsen in het gebied van penis, balzak of prostaat

We hebben een stuk of vijfhonderd urologen in Nederland en ik ken er misschien drie die eens een lezing hebben gegeven over de risico’s van wielrennen. Dat is weinig, want de sport groeit enorm. Ik zie veel mensen met een erectiestoornis. Vaak zie ik aan het uiterlijk al dat het wielrenners zijn.

In Nederland zijn er vanuit de Universiteit van Maastricht in 2014 bij 27 toerfietsverenigingen 430 mannelijke amateurfietsers onderzocht middels een digitale enquête. Daarbij bleek ongeveer 57 procent een overbelasting blessure te hebben in het gebied van penis, balzak of prostaat, zoals bijvoorbeeld doofheid in de penis. 9,3 procent had tijdelijk een erectiestoornis. Dat is toch behoorlijk wat.

Ook jongens in de 20

Dat zijn flinke cijfers. Vaak zijn wielrenners rond de vijftig, maar er zijn ook zeker jonge mannen met deze problemen. Ik heb jongens gesproken van 22 en 23 die zich afvroegen wat er verdorie aan de hand was. De doofheid duurt bij hen soms wel zes maanden.

Wat is de oorzaak van deze klachten?

Tijdens het fietsen beweegt een wielrenner naar het puntje van zijn zadel. Dan zit hij alleen nog op het gedeelte van zijn bekkenbodem waar de bloedvaten en zenuwen vandaan komen. Omdat de zenuwen worden afgeklemd en er minder bloedtoevoer is naar de penis, treedt er een verdoofd gevoel op dat zich kan uiten in de penis, scrotum of het gebied tussen de anus en scrotum. Dat dove gevoel moet niet te lang duren.

Zijn de klachten blijvend na het fietsen?

Vaak trekt het na twee uur wel weer weg. Soms blijft het en ontstaat er een erectiestoornis. Dat komt vaker voor bij fanatiekere fietsers. Er wordt zelfs gesproken over het preventief toedienen van viagra aan fanatieke wielrenners, om zo de bloedvaten te verwijden. Maar beroepswielrenners zullen dat niet mogen gebruiken, want viagra kan ook het hart en de longen positief beïnvloeden. Dan is het weer een vorm van doping.

Viagra lijkt me niet zo praktisch op de fiets?

De dosis moet dan zo laag mogelijk zijn. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat de wielrenners geslachtsgemeenschap hebben op de fiets.

Hebben vrouwen risico op vergelijkbare klachten?

Dat is een goede vraag. Dit is een hot onderwerp, omdat er in het algemeen meer aandacht moet komen voor medisch onderzoek bij vrouwen, omdat het vrouwelijk lichaam anders kan reageren dan het mannelijk lichaam. Bij vrouwen die wielrennen is er in eenzelfde percentage een doof gevoel in de schaamlippen. Als dat lang duurt, daalt de gevoelszin in dat gebied ook. Vaak komt het gevoel terug, maar daar is nog niet zo veel onderzoek naar gedaan.

Hoe kan je klachten aan penis, balzak of prostaat door het fietsen voorkomen?

Er zijn vier adviezen op klachten aan prostaat, penis of balzak te voorkomen.

• De eerste is een zogenaamd no nose zadel, een vrouwenzadel.
• Ten tweede is een schuine stand van het zadel belangrijk, een graad of tien naar beneden.
• Ten derde moet een wielrenner rechtop zitten, dan is de zuurstofvoorziening naar de penis veertig procent beter.
• Tot slot moet een wielrenner af en toe van het zadel gaan. Zeker als hij merkt dat er doofheid optreedt. Als ik die jongens soms staand fietsend de berg op zie gaan, denk ik: ze zijn misschien te moe om zittend te fietsen, maar ze gaan ook overeind rijden om weer bloed in de verdoofde penis en scrotum te krijgen.

Waarom is een vrouwenzadel niet de norm in het wielrennen?

Het zijn vrouwenzadels, dus het is een beetje een macho-ding. Als je de neus van het zadel mist, wordt de stabiliteit en het vermogen om te sturen ook minder. Het valt niet mee om zonder handen op een vrouwenzadel te fietsen. Op een gewoon zadel kan dat wel.

Is wielrennen per definitie slecht voor de penis en de ballen?

Nou, je kunt het wielrennen ook niet gaan ontraden, daarvoor zijn de voordelen veel te groot. Wielrenners kunnen hun risico’s op hart- en vaatziekten verkleinen. Dan mogen erecties wel belangrijk zijn, maar minder belangrijk dan hart en bloedvaten. Er is onderzoek gedaan bij wielrenners van de Tour de France, waaruit bleek dat hun sterftekans door hart- en vaatziektes ruim veertig procent lager is dan van niet-wielrenners. Dus het levert wel heel veel op.

Soms is wielrennen goed voor de erecties

Soms doet wielrennen erecties ook goed, omdat de bloedvaten er beter van kunnen worden, mits de wielrenners technisch goed fietsen. Dan worden ze fysiek beter, gaat het cholesterol en lichaamsgewicht naar beneden en pakken ze de psychologische voordelen. Dat is dus als ze de sport technisch goed bedrijven. Dat is de sleutel.

Lees verder over erectieproblemen

Doe online zelftest naar erectieproblemen

Lees meer over fietsen en urologische problemen