Is prostaatkanker erfelijk?

‘Is prostaatkanker erfelijk? Hoe zit het met prostaatkanker in de familie?’ Deze vragen ontvingen we van een van onze lezers. Het is een vraag die ook vaak in de spreekkamer gesteld wordt. Prof.dr. Frans Debruyne geeft antwoord op deze ‘vraag van de maand’.

Duidelijke erfelijke factor bij prostaatkanker

Prostaatkanker kan inderdaad erfelijk zijn. Over de oorzaken van prostaatkanker is nog veel onbekend maar er is een duidelijke erfelijke factor bij het ontstaan en ontwikkelen van prostaatkanker. Bij ongeveer 10% van alle mannen met prostaatkanker is er sprake van een erfelijke prostaatkanker.

Een erfelijke prostaatkanker betekent dat er in hun familie een verhoogd risico op de ziekte voorkomt. Een familiegeschiedenis van prostaatkanker is de grootste risicofactor om als man zelf ook de ziekte te ontwikkelen.

Prostaatkanker bij vader of broer

Hoeveel hoger is het risico om prostaatkanker te krijgen als er in de familie prostaatkanker voorkomt, bijvoorbeeld bij vader of broer?

• Bij 1 familielid is het risico 2 keer zo groot als bij iemand bij wie dat niet het geval is.
• Als 2 familieleden prostaatkanker hebben, is de kans 5 maal zo groot.
• Bij 3 familieleden is dat zelfs 15 keer.

Een familiegeschiedenis van prostaatkanker is dus zeker een belastende erfelijke factor.

Erfelijke prostaatkanker is vaker agressief

Erfelijke prostaatkankers hebben ook de neiging een meer agressief beloop te hebben, waardoor vroegtijdig opsporen nog meer van belang is.

BCRA-2 gen: relatie borst-, eierstok en prostaatkanker

De laatste tijd wordt veel onderzoek gedaan naar erfelijke genetische factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van prostaatkanker. Zo is al aangetoond dat mutaties in het BCRA-2 gen, dat een grote rol speelt bij het ontstaan van borstkanker bij vrouwen, ook een kans van 25 procent op het ontwikkelen van prostaatkanker met zich meebrengt. (bron VKGN)

Onderzoek naar genetische mutaties

Onderzoekers werken nu hard om de oorzakelijke relatie tussen deze en andere genetische mutaties en het ontstaan van prostaatkanker helder te krijgen. Dit onderzoek is echter nog niet zo ver gevorderd dat een preventieve genetische test voor prostaatkanker al ter beschikking is. Voor sommige borstkankers is dat wel al het geval. Zogenaamd “genomic testing” voor prostaatkanker is dus nog niet aan de orde. Simpelweg omdat er nog geen voldoende gevoelige test bestaat.

PSA meten bij prostaatkanker in de familie

Toch heeft de erfelijkheid van prostaatkanker voor de betreffende mannen wel gevolgen. PSA, Prostaat Specifiek Antigeen, is een bloedtest bij de huisarts die kan helpen bij het vroeg vinden van prostaatkanker.

Starten met PSA testen rond de 45 jaar

Daar waar voor de algemene mannelijke bevolking het advies te geven is rond de leeftijd van 55 jaar een uitgangswaarde van te bepalen, dient dit bij prostaatkanker in de familie 10 jaar eerder te gebeuren, dus rond de leeftijd van 45 jaar.

Jaarlijks PSA meten bij familiair prostaatkanker

Als de eerste PSA test een normale uitslag heeft, hoeft deze pas op zijn vroegst na 5 jaar opnieuw herhaald te worden. Bij familiair prostaatkanker dient dit echter jaarlijks te gebeuren.

PSA waarde te hoog?

Bij een verhoogde PSA waarde zal de huisarts u doorverwijzen naar een uroloog voor nader onderzoek. De urologen van het Andros prostaatkankercentrum onderzoeken u met precisiediagnostiek. Daarmee kan prostaatkanker preciezer, veiliger en op een voor u minder belastende wijze worden opgespoord.

Borst-, eierstok- en prostaatkanker in de familie

In 2022 is de website www.hetzitindefamilie.nl opgezet door onder andere de borstkankervereniging. Naast voorlichting vindt u een online test, met ook vragen over prostaatkanker, om meer inzicht te krijgen of er mogelijk een BRCA-mutatie in de familie zit.

Lees verder over PSA waarde

Lees verder over prostaatkanker opsporen met precisiediagnostiek

Heeft u een suggestie voor de ‘vraag van de maand’? Bijvoorbeeld over plasklachten, prostaat, erectie, testosteron, prostaatkanker of een ander urologisch onderwerp? Mail uw vraag aan de redactie via info@andros.nl ovv vraag van de maand. Als uw vraag wordt geselecteerd, dan wordt deze als ‘vraag van de maand’ anoniem geplaatst.