Hoe kunnen mannen het beste hun prostaat controleren? vroeg NU.nl aan onze uroloog

‘Hoe kun je als man het beste je prostaat controleren?’ vroeg NU.nl aan onze uroloog en medisch directeur dr. Paul Kil en aan de Prostaatkankerstichting. Lees het artikel van NU.nl.

Jaarlijks krijgen een kleine vijftienduizend mannen de diagnose prostaatkanker. Met de campagne Movember wordt daar aandacht voor gevraagd. Wanneer is het eigenlijk nodig om jezelf te laten controleren? En wat kun je verwachten van het onderzoek?

De prostaat is een klier onder de blaas en rondom de plasbuis. Daar kun je zelf niet bij. Jezelf controleren gaat dus niet, vertelt Kees Vos, oud-huisarts en bestuurslid bij de Prostaatkankerstichting. “En het vervelende is dat de ziekte in het begin zelden klachten geeft.”

Tegen de tijd dat je klachten krijgt, is het vaak al te laat

Daar komt bij dat de ziekte zich in de meeste gevallen langzaam ontwikkelt. Het kan heel lang duren voordat de tumor begint te groeien. Als de tumor verder groeit, kun je last krijgen tijdens het plassen. Denk aan vaak kleine beetjes, een zwakkere straal, nadruppelen of een branderig gevoel. Maar tegen de tijd dat je deze klachten krijgt, is het vaak al te laat.

De gemiddelde leeftijd bij diagnose is zeventig jaar, blijkt uit cijfers van het Integraal Kankercentrum. Bijna de helft van de mannen is onder de zeventig als de ziekte wordt vastgesteld. In 2022 kregen meer dan duizend vijftigers te horen dat ze prostaatkanker hadden.

“Start in ieder geval het gesprek met je huisarts. Hij of zij weet alles van de risico’s en kan je informeren over de voor- en nadelen van het onderzoek”, zegt Vos.

De oud-huisarts ziet dat mannen het lastig vinden om erover te praten. “Dat doe je niet even in de kroeg, met een biertje erbij. Maar het is zó belangrijk.” Dat is ook te zien aan de cijfers: het aantal mannen dat jaarlijks te horen krijgt dat ze prostaatkanker hebben neemt toe. Vos hamert daarom op het belang van meer bewustzijn.

Bloedonderzoek is mogelijk

“Plasklachten hoeven geen voorteken van prostaatkanker te zijn”, zegt uroloog Paul Kil. Om de ziekte te diagnosticeren zijn meerdere onderzoeken nodig. “In ieder geval een bloedonderzoek, het zogeheten PSA-onderzoek.” Als de PSA-waarde in het bloed verhoogd is (boven de 3), kan dat duiden op kanker.

Bij een verhoogde PSA-waarde is de tweede stap het uitvoeren van inwendig onderzoek. Kil: “Je arts of uroloog controleert dan via je anus of hij bobbeltjes of andere onregelmatigheden voelt. Het is een essentieel onderzoek, maar als mannen dat voor zichzelf onacceptabel vinden, is het soms mogelijk om daar in overleg van af te zien. Ook omdat er niet altijd iets voelbaar is, terwijl de ziekte wel al in het lichaam zit.”

Vervolgens wordt een MRI-scan gemaakt van de prostaat. Daarop zijn eventuele afwijkingen nog beter te zien. “Aan de hand daarvan kan worden vastgesteld of er weefsel moet worden weggenomen”, zegt Kil. “In bijna de helft van de gevallen laat de scan zien dat dat niet nodig is.”

‘Realiseer je dat de kans bestaat dat het foute boel is’

Goed om te weten: er komt dus niet zomaar een biopsienaald in de buurt van je prostaat. Die MRI is er juist om te voorkomen dat er zonder reden weefselonderzoek plaatsvindt. “En tegenwoordig prikken we via de goed verdoofde huid, niet meer via de anus”, vertelt Kil.

Oud-huisarts Vos heeft ook de diagnose prostaatkanker gekregen. Hij had nergens last van, maar werd door een vriend op het belang van onderzoek gewezen. “Mannen moeten zich realiseren dat de kans bestaat dat het foute boel is. Maar, als je er op tijd bij bent, hoeft er nog niet veel aan de hand te zijn en is de ziekte meestal goed te genezen.”

Bron: NU.nl

Lees meer over PSA meten

Wat is een normale PSA waarde?

Wat is prostaatkanker?