Prostaatkanker ontwikkelingen in 2021

Begin 2021 verhuisde Andros Clinics alle prostaatkanker precisiediagnostiek naar Baarn. Hoe verliep het daar afgelopen jaar? En welke ontwikkelingen zijn er in Nederland ten aanzien van prostaatkanker en het opsporen ervan? Professor Frans Debruyne licht toe.

Andros Prostaatkankercentrum in 2021

Precisiediagnostiek

Andros prostaatkanker precisiediagnostiek is het preciezer, veiliger en patiëntvriendelijker opsporen van prostaatkanker. Mannen kunnen bij verdenking van prostaatkanker terecht voor een grondig urologisch onderzoek in de Andros klinieken die door heel Nederland verspreid liggen. Als blijkt dat er nader onderzoek nodig is, dan kunnen zij voor een hoogwaardige 3Tesla prostaat MRI, zo nodig gevolgd door een gerichte en complicatie vrije transperineale prostaatbiopsie (weefselprik) terecht in Baarn.

Andros prostaatkankercentrum groeit door

In 2021 maakten we bijna 1.200 MRI’s en bleek bij 650 mannen uit de MRI beelden dat vervolg onderzoek nodig was. Zij kregen een transperineale MRI Fusie biopsie onder lokale verdoving. Dat is een trefzekere veilige biopsie waarbij live echobeelden worden gefuseerd met de eerder gemaakte MRI beelden. Zo kan er trefzeker in verdachte plekken in de prostaat worden geprikt. We prikken via de huid om infectiegevaar te voorkomen, en dus niet via de anus zoals in veel ziekenhuizen nog gebeurd. Bij de 650 mannen die een biopsie ondergingen werd bij 80% prostaatkanker gevonden.

Ter vergelijking: bij het ‘traditioneel opsporen van prostaatkanker’ dus zonder eerst een MRI en met een echo biopsie via de anus, wat helaas ook nog steeds gebeurd in Nederland, zouden meer dan 1000 mannen direct een biopsie via de anus ondergaan met een complicatieratio van ca. 7% waarbij ook een ernstige sepsis kan optreden (bijna 1%). Bij ‘maar’ 35% van de mannen zou daadwerkelijk prostaatkanker worden gevonden, dus bij 65% niet. Waarbij opgemerkt moet worden dat bij deze 65% ook naast een tumor kan zijn geprikt.

Actieve behandeling

Na precisiediagnostiek begeleidde Andros afgelopen jaar 370 mannen met prostaatkanker naar een ziekenhuis voor actieve behandeling (opereren of bestralen). Bijna 90% van deze mannen ging naar de drie grote centrale prostaatkankernetwerken waar we intensief mee samenwerken. Deze netwerken zorgen ervoor dat operaties bij prostaatkanker (radicale prostatectomie) centraal worden uitgevoerd door een ervaren team van vaste artsen. Concentratie van deze operaties zorgt voor betere resultaten.

Active surveillance

Intussen zijn er bij Andros ook ongeveer 1.000 mannen in active surveillance of opvolging bij blijvende verdenking na negatieve MRI. Bij active surveillance worden minder ernstige prostaatkankers actief bewaakt en een operatie of bestraling uitgesteld zo lang dat veilig en verantwoord is. Lees meer over active surveillance

Wetenschappelijke publicaties

In 2021 verschenen over precisiediagnostiek wetenschappelijke publicaties in BJUI en European Urology. Daaruit bleek dat de verwachte verbetering in diagnostiek zelfs werd overtroffen in de praktijk. En het bevestigde de voordelen van de transperineale MRI Fusie biopsie: een exceptioneel hoog percentage ontdekte tumoren, poliklinische procedure met lokale verdoving, geen preventieve antibiotica nodig en minimale complicaties.

Prostaatkanker ontwikkelingen in 2021

Prostaatkanker vroegdiagnostiek en de Europese Commissie

In 2021 heeft de Europese Commissie prostaatkanker vroegdiagnostiek in haar prioriteitsprogramma opgenomen. Er zijn al in verschillende Europese landen toepassingen. Het programma dat hiervoor met name door de EAU (European Association of Urology) is ontwikkeld heet “Intelligent Screening of Prostate cancer”. Meer over Europe’s Beating Cancer Plan

Intelligent prostaatkanker opsporen

Intelligent prostaatkanker opsporen komt er in het kort op neer dat via de huisarts bij iedere man rond de leeftijd van 50 jaar een PSA prognostische uitgangswaarde wordt bepaald en dat bij bekende risicogroepen (familiair prostaatkanker, genetische predispositie, Afrikaanse afkomst) vanaf de leeftijd van 45-50 jaar jaarlijks een PSA waarde wordt bepaald. PSA staat voor Prostaat Specific Antigen, een merkstof voor prostaatkanker.

In Nederland verscheen hierover het artikel ‘Intelligente opsporing van prostaatkanker’ in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van de auteurs uroloog dr. Theo de Reijke van Amsterdam UMC en Andros Clinics, radioloog dr. Ivo Schoots van Erasmus MC en Kees van den Berg, voorzitter van de Prostaatkankerstichting.

Artificial Intelligence

Ook wordt er steeds meer gebruik gemaakt van AI (Artificial Intelligence) bij de diagnostiek van kanker en dus ook van prostaatkanker. Het betreft hier vooral het automatisch via computertechnologie analyseren van MRI beelden en van de microscopische afbeeldingen van het biopsie-weefselonderzoek. Lees meer over AI en prostaatkanker

MRI gestuurde Linac bestraling

Daarnaast is de externe bestraling van gelokaliseerd prostaatkanker erg verbeterd. In het afgelopen jaar zijn meerdere, vooral universitaire, medisch centra begonnen met de MRI gestuurde Linac bestraling waarbij de bestralingsduur enorm wordt ingekort en de bestralingscomplicaties duidelijk geringer zijn.

Verdere groei centralisatie operaties

Ook succesvol is de concentratie van robot gestuurde operaties (RALP) binnen Nederland. Al vanaf het begin van Andros leiden we patiënten door naar chirurgen die zeer ervaren zijn in de prostatectomie. Dat er nu landelijk samenwerkingen tussen ziekenhuizen zijn aangegaan waardoor centraal geopereerd wordt voor maximale expertise en ervaring, juichen wij dan ook toe. Andros werkt samen met de drie grootste netwerken. Deze RALP centra zijn nu echt vooraanstaand in Nederland. De resultaten van de ingreep worden hierdoor duidelijk beter.

Andros meent dat met ook de centralisatie van het opsporen van prostaatkanker met precisiediagnostiek betere resultaten behaald kunnen worden.

Ontwikkelingen 2022

Ook in 2022 zullen we u weer op de hoogte houden van nieuwe ontwikkelingen rondom prostaatkanker.

Lees meer over prostaatkanker