Prostaatkanker preciezer vaststellen n.a.v. blog P.Kapitein

Geachte heer Kapitein,

Uw blog over “Prostaatkanker spoor je op met beeld en niet met de naald “heb ik met grote belangstelling gelezen. Ook ik ben een grote ‘believer’ van de waarde van een MRI maar in uw blog loopt u wel heel hard van stapel. De titel van uw blog wekt namelijk de indruk dat prostaatbiopsieën helemaal niet meer noodzakelijk zijn. En dat is absoluut een misvatting.

Een MRI – en zeker de door Barentsz geanalyseerde MRI – heeft een hoge negatief voorspellende waarde (bijna 90%) maar jammer genoeg is de positief voorspellende waarde veel lager (70%). Dit wil zeggen dat als er alleen op de uitslag van een MRI zou worden geoordeeld, bijna een derde van alle prostaatkankers zou worden gemist. En ook al zijn veel van deze prostaatkankers niet significant, er zitten toch agressieve kankers bij.

Barentsz moet ook prikken want prostaatkanker kan alleen juist worden gediagnosticeerd na onderzoek van weefsel wat alleen kan worden verkregen door middel van een biopsie. Dat een MRI betere lokalisatie van de tumor geeft en kan bijdragen aan een betere geleide biopsie is zeker juist, maar, een MRI geleide biopsie is een veel hardere beproeving dan de standaard biopsie.

Ik weet niet of u zelf een MRI geleide ‘real time’ biopsie van de prostaat heeft ondergaan maar ik heb het vaak bij Barentsz meegemaakt en het is veel minder een ‘pretje’ dan de standaard transrectale biopsieën die, zoals u opmerkt, doorgaans door de ‘traditionele’ Nederlandse urologen worden uitgevoerd.

Bovendien – en dat is weerspiegeld in de te lage positief voorspelde waarde – mist een MRI een groot aantal kankers. Het is duidelijk dat er naast de target biopsie, waar u voor pleit, ook in niet verdachte prostaatzones moet worden geprikt. Dit worden de zogenaamde random biopsieën genoemd. Deze zijn absoluut noodzakelijk omdat de MRI mogelijkerwijze toch significante kankers mist. Recente studies tonen aan dat 30% van de target biopsieën positief zijn en het bij een derde van deze biopsieën agressieve tumoren betreft die moeten worden ontdekt en behandeld.

Maar geen nood. Ik kan u geruststellen. De nieuwe vorm van precisiediagnostiek van prostaatkanker combineert nu juist het voordeel van de MRI met gerichte en random biopsieën, iets wat nu ruim een jaar wordt gedaan bij de Andros Clinics en een enkel ander urologisch centrum in Nederland.

Bij deze techniek worden de beelden van de MRI gefuseerde met real time prostaat echografische beelden zodat wij tijdens de biopsieprocedure precies weten waar de kanker zit en deze dus gericht kan worden aangeprikt maar dat wij tegelijkertijd ook ‘at random’ biopsieën kunnen uitvoeren.

Overigens voeren wij deze biopsieën niet meer transrectaal uit (dit geeft een veel te hoge kans op infectie) maar transperineaal door de huid van het perineum (het gebied tussen de anus en het scrotum). Deze huid kan immers worden ontsmet waardoor het risico van infectie verdwijnt.

U zult denken ‘Wat een lang verhaal om mijn enthousiasme voor Barentsz in een juist daglicht te stellen’. Dit is inderdaad de bedoeling. Barentsz is een ook door mij volledig erkende autoriteit op het gebied van prostaatMRI maar hij staat op eenzame hoogte en weinig radiologen kunnen zijn kennis en kunde dupliceren.

Maar niet getreurd. Ik kom net terug uit Parijs waar veel urologen de toepassing van fusietechnologie en de urologische diagnostiek van prostaatkanker bediscussieerden en ik kan u verzekeren dat de fusietechnologie, zoals wij in het Andros Centrum voor Precisiediagnostiek van Prostaatkanker dit jaar al 400 keer hebben toegepast, straks in veel urologische centra, ook in Nederland zal worden gehanteerd.

Dat het even duurt voordat de hele urologische goegemeente overstag is, zult u ook begrijpen. Bovendien vinden verstandige en geïnformeerde urologen dat niet elke uroloog met deze precisiediagnostiek moet kunnen werken maar dat het beter zou zijn dat dit in een 15-tal centra in Nederland hoogwaardig wordt toegepast.

Ik wilde dit even aan u kwijt. Voor verder leesgenoegen attendeer ik u graag op ons Centrum voor Prostaatkankerdiagnostiek. Hier kunt u lezen dat wij niet alleen betere (dan de MRI geleide) biopsies doen maar ook biopsies bij minder patiënten en over dit laatste schrijft u helemaal niets. Dit wordt misschien het onderwerp van een van uw volgende blogs, die ik steeds met veel genoegen lees.

Prof.dr. Frans Debruyne

Blog Peter Kaptein: “Prostaatkanker spoor je op met beeld en niet met de naald “