Vroege detectie van recidief na een prostaatverwijdering

PSMA PET/CT scan is waardevol voor de vroege detectie van recidief na een prostaatoperatie. Radicale verwijdering van de prostaat is een van de meest frequentie behandelmethoden om een nog tot de prostaat zelf beperkt significant prostaatkanker te behandelen. Als de prostaat met de tumor erin volledig is verwijderd, kan de patiënt als genezen worden beschouwd.

Deze chirurgische behandeling wordt tegenwoordig bijna overal gedaan via robot geassisteerde technieken. Jammer genoeg is echter niet altijd tijdens de operatie te zien of de tumor wel volledig is verwijderd. Als de tumor door het prostaatkapsel heen groeit of zich verder lokaal in het operatiegebied heeft uitgebreid en niet volledig is verwijderd, krijgt de patiënt vroeg of laat een recidief. Een dergelijk recidief geeft dan later aanleiding tot uitzaaiingen op afstand (in de lymfklieren en andere organen) waaraan de patiënt uiteindelijk kan overlijden.

Als er een verdenking bestaat van achtergebleven kankercellen in het operatiegebied, of als deze later worden ontdekt door bijvoorbeeld de stijging van het PSA-gehalte, wordt er dikwijls zogenaamde ‘salvage’ lokale radiotherapie toegediend. Om echter het juiste gebied te bepalen dat in een ‘salvage setting’ bestraald moet worden is niet gemakkelijk. De meeste tot op heden gebruikte afbeeldingstechnieken waren niet in staat om de kleinere lokale tumorresten aan te tonen. Dit is nu wel het geval door gebruikmaking van een PSMA PET/CT scan. Hiermee kunnen kleine gebieden waar zich nog tumorresten bevinden aan het licht worden gebracht.

Dit is kort geleden (februari 2018) duidelijk aangetoond in een publicatie in de Journal of Nuclear Medicine waarin bij 270 patiënten de waarde van PSMA PET/CT scan in deze omstandigheden werd bestudeerd. De schrijvers kwamen tot de conclusie dat het bestralingsgebied door middel van deze scan veel beter kon worden bepaald en daarom kon dan ook veel effectiever worden bestraald.

De schrijvers concluderen dan ook dat het in beeld brengen van achtergebleven prostaatkankerhaarden dan wel recidieven die zich na de operatie ontwikkelen tijdig moet gebeuren zodat de bestralingstherapie zo precies mogelijk kan worden uitgevoerd. Zo kan geïndividualiseerde behandeling worden bereikt en is de PSMA PET/CT scan volgens de schrijvers hiervoor de meest geschikte afbeeldingstechniek.

Bij cliënten van Andros bij wie een verdenking bestaat van achtergebleven prostaatkankerhaarden of bij wie na de operatie kleine uitzaaiingen in het prostaatgebied moeten worden opgespoord wordt een PSMA PET/CT scan uitgevoerd. Voor de afbeelding wordt gebruik gemaakt van de hiervoor beschikbare hooggekwalificeerde apparatuur van de afdeling radiologie in het MR Prostate Center of Excellence van het Radboudumc in Nijmegen.