Kan door een vergrote prostaat urineverlies ontstaan?

Kan door een vergrote prostaat urineverlies ontstaan? ‘Ja, door een vergrote prostaat kan urineverlies ontstaan. Maar meestal krijgen mannen eerst last van andere plasproblemen. Zoals heel vaak plassen en dan steeds kleine beetjes’, vertelt dr. Paul Kil, uroloog en medisch directeur bij Andros Clinics.

Urineverlies bij mannen

Dr. Paul Kil : ‘Als mannen last hebben van urineverlies, dan is het meestal urge incontinentie, ook wel aandrang incontinentie genoemd. Oftewel rennen naar de wc. Incontinentie is hetzelfde als ongewild urineverlies. De medische term is incontinentie.

Bij urge incontinentie trekt de blaas spontaan samen, zonder dat dit bewust vanuit de hersenen aangestuurd wordt, waardoor je al gaat plassen of onbewust urine verliest. Bij mannen is de vergrote prostaat vaak de oorzaak van het afwijkend blaasgedrag.

Vrouwen kunnen ook last hebben van stressincontinentie. Bij mannen komt dit type zelden voor. Bij stressincontinentie kan er urineverlies optreden bij een verhoogde druk in de buik, zoals bij hoesten of springen.

Bij mannen is er nog een derde vorm van incontinentie: de overloopincontinentie. Dan loopt de blaas vol en wíllen ze wel plassen, maar lukt dat niet. Uiteindelijk raakt de blaas zo vol dat deze overloopt.’

Overloopincontinentie door vergrote prostaat

Dr. Paul Kil: ‘Overloopincontinentie ontstaat door een vergrote prostaat. Als de prostaat, een soort walnoot rondom de plasbuis onder de blaas, gaat groeien – wat simpelweg gebeurt als je ouder wordt – drukt hij de plasbuis dicht. Je zou zeggen: dan kan er geen urine meer door. Maar die prostaat groeit heel geleidelijk. Tijdens dat groeien sluit hij de plasbuis soms even af, vervolgens gaat het weer even goed, dan sluit hij het weer af, enzovoort.’

Vrouwen hebben geen prostaat en kunnen dus geen overloopincontinentie door een vergrote prostaat krijgen.

Rennen naar de wc

‘Die blaas gaat protesteren door zich periodiek samen te trekken. Door die vele samentrekkingen kun je dus op tijdstippen dat je het echt niet wilt, urine verliezen. Heel vervelend, want dat betekent in de praktijk dat die mannen naar een wc moeten rennen en dat het vaak al begint te druppelen voordat ze bij het toilet zijn. Bij deze mannen is het trouwens ook vaak zo dat ze er ’s nachts soms wel vijf keer uit moeten om te plassen.’

Hoeveel mannen hebben last van urineverlies door een vergrote prostaat?

Dr. Paul Kil: ‘Ik schat dat zo’n 300.000 mannen last hebben van urineverlies door een vergrote prostaat.’

Leefstijladviezen

Dr. Paul Kil: ‘Je kunt helaas niet voorkomen dat de prostaat groeit, en dat daardoor die blaas gaat reageren met meer aandrang en samentrekkingen. Maar als arts kun je de patiënt leefstijladviezen geven, waardoor hij er zo min mogelijk last van heeft.

Iets waardoor je heel veel aandrang krijgt en je plas niet kunt ophouden, is koffie. Dat is dus het eerste wat je zou moeten laten. ‘Nou, dan ga ik wel theedrinken’, zeggen die mannen vervolgens, maar dat is geen geweldig alternatief. In koffie zit cafeïne, en in thee theïne – dat is eigenlijk hetzelfde als cafeïne, alleen de concentratie is ongeveer de helft lager.

Daarnaast kun je beter wegblijven van kruidig en heet eten, dat zorgt ook voor aandrang.

Tenslotte is het wijs om koolzuurhoudende dranken, zoals cola, andere prik limonaden en bruiswater te laten staan. Die prikkelen ook de blaas.

Het is ook heel belangrijk om regelmatig te plassen. Als jij twee uur bij iemand op bezoek bent geweest, moet je daar dus even plassen voordat je de auto in stapt en het misschien onderweg niet kunt ophouden.’

Kan incontinentie bij mannen ook operatief verholpen worden?

Dr. Paul Kil: ‘Een logische vervolgstap na eerdergenoemde leefstijladviezen is medicatie, we gaan niet meteen opereren. Deze medicijnen zijn rustgevers voor de blaas.

Als wel wordt overgegaan tot een operatie, wordt de prostaat door middel van meestal een lasertechniek kleiner gemaakt. Dit is een invasieve ingreep, die onder narcose plaatsvindt.

Tegenwoordig kunnen we de prostaat ook verkleinen door stoominjecties in die prostaat. Dit is veel minder ingrijpend, en daarom wordt die behandeling steeds populairder. Dit kan en gebeurt bij Andros zonder algehele narcose.’

Waarom zijn een vergrote prostaat en plasproblemen bij mannen zo’n groot taboe?

Dr. Paul Kil: ‘Die vergrote prostaat is een typische ‘oudemannenkwaal’. De meeste mannen lopen niet graag te koop met ouderdom. Daarnaast zijn ze altijd bang dat je het ziet of ruikt.

Overigens heb ik het hier de hele tijd over een goedaardige vergroting van de prostaat, niet te verwarren met prostaatkanker. Voor prostaatkanker is een andere operatie ontwikkeld: verwijdering van de prostaat met de robottechniek. Prostaatkanker en de behandeling daarvan, kan ook voor incontinentie zorgen.’

Lees verder over vergrote prostaat